VÌ SAO LÀ ĐI "KHÁM BÁC SĨ" mà không phải là ĐI "BÁC SĨ KHÁM"

Hôm nay đọc trên trang của Bác sĩ Nhàn Lê thấy có vụ "khám bác sĩ" này. Ai là người miền Nam đều biết rằng "đi khám bác sĩ" là đi tới cho bác sĩ khám. Nếu xét theo ngữ pháp tiếng Việt thì nói vậy là sai. Phải nói đi bác sĩ khám (bệnh) chứ mình đâu có khám cho bác sĩ đâu mà cứ kêu khám bác sĩ khám bác sĩ hoài tội bác sĩ quá!

Hồi xưa mình còn nhỏ học tiểu học rất hay thắc mắc. Có lần mình cũng thắc mắc với mẹ mình chuyện đi khám bác sĩ rằng sao lại nói khám bác sĩ, mình đâu có khám cho bác sĩ đâu mẹ. Mẹ mình là một cô giáo tiểu học thời VNCH, mẹ mình giải thích vầy, mình còn nhớ tới giờ.

Mẹ mình nói bác sĩ Tây Y ở VN mới có hồi đầu thế kỷ 20. Trước đó người mình có bệnh thì đi đến thầy thuốc Bắc hoặc thuốc Nam. Đi thầy như vậy không gọi là "đi khám bệnh" mà gọi là "Đi COI MẠCH". Nếu thầy có bán thuốc luôn thì gọi là đi COI MẠCH HỐT THUỐC. Nếu thầy không có bán thuốc thì thày RA TOA rồi người bệnh cầm toa đó đến tiệm thuốc bắc mà HỐT THUỐC.

Tây y không dùng từ coi mạch mà dùng từ KHÁM. Hồi xưa nói đi COI MẠCH thì bây giờ nói đi KHÁM . Nhưng KHÁM còn có nghĩa khác nếu nói đi khám không thì không rõ nên nói KHÁM BÁC SĨ là gọn.

Đó là ý kiến cá nhân của mẹ mình hồi nẳm, giải thích cho đứa con nhỏ là mình.

Còn giờ mình thêm chút ý có liên quan:

Ở miền Nam hồi trước phòng khám tư của bác sĩ kêu là PHÒNG MẠCH. (Phòng khám trong Bv thì không kều phòng mạch). Câu mình hay nghe người lớn nói là: Ông Bác sĩ A có phòng mạch ở địa chỉ X... Bây giờ ở miền Tây thỉnh thoảng cũng còn tấm bảng hiệu: Phòng mạch BS .....

Nếu xét nghĩa thì bác sĩ đâu có "coi mạch" như thầy thuốc ngày xưa mà gọi là phòng mạch? Vậy là do thói quen, tập quán mà thôi. Nói PHÒNG MẠCH sẽ gần gũi dễ hiểu với người dân hơn là PHÒNG KHÁM.

Người miền Tây đi đến thầy coi ngày cưới gả, làm nhà, khai trương v.v... hoặc đi coi bói thì đều nói là đi COI THẦY. Nói kiểu này cũng giống như nói đi KHÁM BÁC SĨ ở trên vậy.